علل سقوط یک خانواده بعد جامعه هرچه قدر علم گسترش پیدا می کند در کنار آن اگر اخلاق نیز رشد نکند منجر به شکست های درونی خواهد شد ، انحرافات اخلاقی در آن اگر درمان نشود تبدیل به غده های خواهد شد که کم کم تمام خانواده هم می گیرد و آن را به نابودی می کشاند ، وقتی دروغ نقل هر بازاری شد، تهمت و افترا به جای احترام ، گرانفروشی یا احتکار به جای مهروزی و همسویی با همدیگر ضد ارزش ها در جامعه اشان رونق گرفت سست گردیده سقوط کردند. امام علی (ع) در این رابطه می فرماید : از حالات زندگی فرزندان اسماعیل پیامبر، و فرزندان اسحاق پیامبر، فرزندان اسراییل (یعقوب) عبرت گیرید ، راستی چه قدر حالات ملت ها با هم یکسان و در صفات و رفتارشان با یکدیگر همانند است. در احوالات آنها روزگاری که از هم جدا و پراکنده بودند اندیشه کنید زمانی که پادشاهان کسری و قیصر بر آنان حکومت می کردند و انها را از سرزمینهای آباد ، از کناره های دجله و فرات و ازمحیط های سرسبز و خرم دور کردند، و به صحرا های کم گیاه و بی آب علف محل وزش باد ها و سرزمین های که زندگی در آنجا ها مشکل بود و تبعید کردند آنان را در مکان های نامناسب ، مسکین و فقیر هم نشین شتران ساختند، خانه هایشان پست ترین خانه ملت ها و سرزمین زندگیشان خشک ترین بیابان ها بود نه دعوت حقی وجود داشت که به آن روی آورند و پناهنده شوند و نه سایه الفتی وجود داشت که در عزت آن زندگی کنند حالات آنها دگرگون و قدرت انها پراکنده و جمعیت انبوهشان متفرق بود ، بلایی سخت و در جهالتی فراگیر فرورفته بودند دختران را زنده به گور و بت را به جای معبود می پرسیدند و قطع رابطه با خویشاوندان و غارتگری های پیاپی در میانشان رواج یافته بود . (کتاب الیقین سیدبن طاووس ص196 و دلائل النبوه بیهقی متوفای 569 هجری)جامعه ای که در راه رشد و استقلال و پویایی در ان است توجه به ارزش های اخلاقی اجتناب ناپذیر است و باید از رشد ناهمگون و دهشتناک بی بندباری باید در هراس باشد ، مولفه های اخلاقی و دستور های دینی امر به معروف و نهی از منکر را از یاد نبرند اگر می بینیم در صدر اسلام ، امت پیامبر از حق فاصله گرفتند به خاطر این بود که ارزش ها جای خود را به ضد ارزش ها داد، کلام علی و فاطمه بعد از رحلت پیامبر در خفتگان مست قدرت و ثروت اثر گذار نشد، مردانی که خود را به خواب خرگوشی زدند دیری نپایید که به انشقاق گراییده شدند و در مقابل حق و حقیقت موضع منفعلانه گرفتند و هرانچه که نباید به سر امت می آمد بر سر همین عدم تبعیت از علی (ع) و اولاد علی بود . و اگر امروز امت اسلامی به سمتی می رود که وهابیت گرداننده آن شد برگشت به دوران جاهلیت قبل از اسلام است . این همان عمل نکردن به امر به معروف و نهی از منکر است زیرا بی تفاوت به تمام ارزش ها شدند .آقا امیرالمومنین علی (ع) نسبت به کسانی که در مناسب حکومت قرار می گیرند و به مردم حکمرانی می کنند، هشدار می دهد می فرماید : امام هدایتگر و زماندار گمراهی هیچگاه مساوی نخواهند بود چناچنکه دوستان پیامبر و دشمنانش برابر نیستند پیامبر اسلام به من فرمود: بر امت اسلام ، نه از مومن و نه از مشرک هراسی ندارم ، زیرا مومن را ایمانش بازداشته ، و به مشرک از خدا وند به جهت شرک او نابود می سازد ، من بر شما از مرد منافقی می ترسم که درونی دو چهره ، و زبانی عالمانه دارد گفتارش دلپسند و رفتارش زشت و ناپسند است(نامه 16/27 نهج البلاغه معجم المفهرس محمد دشتی )
