آیه پنجم
((قل لا اسئکم علیه اجرا الا المودة فى القربى ))
((بگو (اى پیامبر) من براى انجام رسالتم ، پاداشى از شما نمى خواهم ، مگر مودت با خویشان نزدیکم )).
پیغمبر اکرم صلى الله علیه وآله ، اجر رسالت خودش را، از طرف حضرت حق تبارک و تعالى ، مودت نزدیکان خویش اعلام مى دارد، یعنى فقط مودت خویشان حضرت رسول اکرم را مى توان اجر و مزد رسالت عظماى احمدى دانست .
درباره این آیه بادى به طور تفصیل بحث و بررسى کرد تا روشن شود که آیا این آیه شریفه درشان کیست ؟ و این مودت ارزنده ، مودت چه کسانى است و مقدار و اندازه آن چگونه است ؟ مودتى که هم سنگ ، هم کفه ، و هم وزن اجر رسالت محمدى است .
به اجمع فریقین (شیعه و سنى ) و جمیع مسلمین ، این آیه در شان اهل بیت عصمت و قداست نازل شده است یعنى : على ، فاطمه ، حسن و حسین سلام الله علیهم .
((احمد بن حنبل )) در ((مناقب )) - ((حافظ ابن منذر)) - ((حافظ این ابى حاتم ))- ((حافظ طبرانى )) - ((حافظ ابن مردویه )) - ((واحدى مفسر)) - ((ثعلبى مفسر)) - ((حافظ ابراهیم )) - ((بقوى مفسر)) - و ((فقیه ابن المغازلى )) از ((ابن عباس )) روایت مى کند که مى فرماید:
((لما نزلت هذه الایه ، قبل یا رسول الله من قرابنک ، هولاء الذین وجبت علینا مودتهم فقال ،: على و فاطمه وابناهما))
((بعد از نزول این آیه از پیامبر اکرم (ص ) سؤ ال شد: خویشان نزدیک تو که مودت آنان بر ما واجب است ، چه کسانى هستند؟ حضرت در جواب فرمود:
على (ع )، فاطمه (ع )، و دو فرزند آنها (حسن و حسین ع ).
((محب الدین طبرى )) در ((ذخایر)) - ((زمخشرى )) در ((کشاف )) - ((حموینى )) - در ((راید)) - ((نیشابورى )) در تفسیرش - ((ابن طلحه شافعى ))در ((مطالب السئول )) - ((رازى )) در تفسیرش ) - ((ابوسعید)) در تفسیرش - ((ابوحیان )) در تفسیرش - ((نسفى ))در تفسیرش - ((حافظ هیثمى )) در ((مجمع )) - ((ابن صباغ مالکى )) در ((فصول )) - ((حافظ گنجى )) در ((کفایة الطالب )) - نیز روایت مذکور را ذکر کرده اند.
((قسطلانى )) در ((المواهب اللدنیه )) مى فرماید:
((الزم الله مودة قرباة کافة و بریته و فرض محبة جمله اهل بیته المعظم و ذریته . فقال تعالى : قال لا اسالکم علیه اجرا الا المودة فى القربى ))
((خداى تعالى مودت خویشان نزدیک پیامبر(ص ) را بر همگان واجب کرده است و درباره وجوب محبت اهل بیت معظم حضرت رسول او ذریه اوست که خدا مى فرماید:
بگو اى پیامبر، در مقابل انجام رسالتم از شما مزدى نمى خواهم به جز مودت خویشان نزدیکم ، روایت مذکور را ((زرقانى )) در ((شرح المواهب )) - ((ابن حجر)) در ((صواعق )) - ((سیوطى )) در ((احاءالمیت )) و در ((اتحاف )) - ((شبلنجى )) در ((نورالابصار)) - و ((صبان )) در ((اسعاف الراغبین )) ذکر کرده اند.
در این موضوع روایت دیگرى ((حافظ ابوعبدالله ملا))در سیره اش نقل کرده است که مى فرماید:
((آن رسول الله قال : آن الله جعل اجرى علیکم المودة فى اهل بیتى و انى سائلکم غدا عنهم )) .
((رسول خدا فرمود: بدرستکیه خداى تعالى مزد (رسالتم ) را که بر عهده شماست مودت خویشان نزدیکم قرار داده است ، و من در روز قیامت نسبت به این مودت از شما بازخواست خواهم کرد، یعنى آنچه در روز قیامت همه در مقابل آن مسئول هستند، عبارت از ولایت چهارده معصوم (ع ) است که از جمله ولایت حضرت صدیقه سلام الله علیهاست .
روایت دیگرى از جابر بن عبدالله نقل شده است که مى فرماید:
((جاء اعرابى الى النبى و قال : یا محمد، اعرض على الاسلام . فقال : تشهد آن الا اله الا الله وحده لا شریک له و آن محمدا عبده و رسوله ، قال : تسالنى علیه اجرا؟ لا، الا المودة فى القربى ، قال : قرابتى او قرابتک ؟ قال قرابتى . قال : هات ، ابایعک ، فعلى من لا یحبک و لا یحب قرابتک لعنة الله ، فقال النبى صلى الله علیه وآله : آمین .))
یک عرب بایده نشین آمد حضور پیامبر اکرم (ص ) و عرض کرد: یا محمد(ص ) اسلام را به من عرضه بدار، فرمود: شهادت بده یکتائى خداى تعالى ، و اینکه محمد(ص )، بنده و فرستاده اوست .
اعرابى عرض کرد: یا رسول الله در مقابل این رسالت که مرا هدایت فرمودند آیا از من مزدى هم مى خواهید؟
پیامبر فرمود: نه ، بجز مودت خویشان نزدیک ، که اجر رسالت من است .
اعرابى گفت : خویشان نزدیک خودم را دوست بدارم یا خویشان ترا یا رسول الله ؟
پیامبر فرمود: خویشان نزدیک مرا.
اعرابى عرض کرد: یا رسول اله اینک دستت را بدست من بده ، تا براى دوستى تو و نزدیکانت با تو بیعت کنم ، خدا لعنت کند کسى را که تو را و خویشان ترا دوست ندارد.
پیامبر اکرم (ص ) به این دعاى او آمین فرمود: پس هر کس ایمان و اعتقاد به ولایت و مودت حضرت صدیقه سلام الله علیها نداشته باشد نفرین شده است به زبان پیامبر(ص )، و در روایت دیگرى ((طبرى ))، و ((ابن عساکر))، و ((حاکم حسکانى )) در ((شواهد التنزیل )) به چند طریق از ((ابى امامه باهلى )) نقل کرده اند که حضرت پیغمبر اکرم صلى الله علیه وآله فرمود:
آن الله خلق الانبیاء من اشجار شتى و خلقنى من شجرة واحدة ، فنا اصلها، و على فرعها و فاطمة لقاحها، والحسن والحسین ثمرها تعلق بغصن من اعصانهانجى ،. و من زاع عنها هوى ولو آن عبدا عبدالله بین الصفا و المروة الف عام ثم عام ثم الف عام ثم لم یدرک صحبتنا، اکبه الله على منخریه فى النار ثم تلى : قل لا اسالکم علیه اجرا الا المودة فى القربى ))
بدرستیکه خداى تعالى نهال وجود پیامبر آن را متفاوت متفرق آفرید، ولى درخت وجود من را جداگانه ، واحد، و منحصربفرد خلق فرمود. من خود استقلال دارم ، کسى در اصالت وجود من شریک من نیست ، من اصل آن درختم ، على (سلام الله علیه )، ساقته آن ، فاطمه (ع ) لقاح (مایه بارورى آن ) و حسن (ع ) و حسین (ع ) میوه هاى درخت وجود من هستند، هر کس شاخه اى از شاخه هاى آن درخت را دستاویز خود کند نجات یافته است و هر کس از آن دور شود به گمراهى افتد و اگر بنده اى از بندگان خدا سه هزار سال بین صفا و مروه خدا را عبادت کند ولى صحبت ما پنج تن را درک نکرده باشد خداى تعالى او را به رو در آتش افکند، سپس پیامبر اکرم (ص ) این آیه را تلاوت فرمود:
((قل لا اسالکم علیه اجرا الا المودة فى القربى ))
بنابراین ، اگر بشرى ، بنده خدائى ، موحدى ، مسلمانى ، مقدسى که به خدا و پیامبر او معتقد باشد، و خدا را عبادت کند، نه اینکه بت پرستى نماید، کجا عبادت کند؟، بین صفا و مروه ، نه در مکان گناه آلوده اى ، به مدت عبادت کند؟ سه هزار سال ؛ لیکن به ولایت پنج تن در نتیجه به ولایت حضرت صدیقه زهراء سلام الله علیها ایمان و اعتقاد نداشته باشد، عبادت او به حساب نخواهد آمد و مورد قبول واقع نخواهد شد و جاى او در آتش دوزخ است . این مودت ، همان است که در آیه شریفه دیگر بنام ((حسنه )) عنوآن شده است که خداى مى فرماید:
((و من یفترف حسنه نزد له حسنا))
((هر کس حسنه اى را بدست آورد، ما (عاقبت ) بخیرى را براى او مى افزائیم )) که مراد از حسنه در اینجا مودت است .
چنان که ((احمد بن حنبل )) و ابوحاتم )) از ((ابن عباس ))روایت مى کنند که مراد از ((حسنه )) در آیه مذکور مودت آل محمد(ص ) است .
((حافظ ابوالشیخ ابن حبان )) در کتاب ((الثواب )) از ((واحدى )) روایتى از امیرالمؤ منین سلام الله علیه نقل مى کنند آن حضرت فرمود:
((فینا آل حم آیه لا یحفظ مودتنا الا کل مومن ، ثم قرا امیرالمؤ منین سلام الله علیه : قل لا اسالکم علیه اجرا الا المودة فى القربى ))
در قرآن آیه اى است که درشان ما (آل حم ) است ، و مودت ما را نگهدارى نمى کند، مگر کسى که مؤ من است . (یعنى هر کس مودت آل محمد(ص ) را محافظت نکند مؤ من نیست ، و از او سلب ایمان مى شود) و سپس امیرالمؤ منین سلام الله علیه آیه :
((قل لا اسالکم علیه اجرا الا المودة فى القربى ))
را قرائت فرمود. در نتیجه هر کس به ولایت فاطمه سلام الله علیها ایمان نداشته باشد، مؤ من (به اعتقادات اسلامى ) نیست .
در آن روز که امیرالمؤ منین سلام الله علیه شهید شد، حسن بن على سلام الله علیه خطبه اى انشاد کرد و در آن خطبه فضایل امیرالمؤ منین (ع ) را بر شمرد، و از جمله فرمود:
((ایها الناس ، لقد فارقکم رجل ما سبقه الا ولون یدرکه الا خرون ، لقد کان رسول الله یغطیه الرایه فیقاتل جبرئیل عن یمینه و میکائیل عن یساره فما یرجع حتى یفتح الله علیه ، و لقد قبضه الله فى اللیلد التى قبض فیها وصى موسى و عرج بروحه فى اللیلة التى عرج فیها بروح عیسى بن مریم ... ایها الناس ، من عرفنى فقد عرفنى و من لم یعرفنى فانا الحسن بن محمد. ثم تلى هذه الایه قول یوسف : و اتبعت ملة آبائى ابراهیم و اسحاق و یعقوب . ثم اخذ فى کتاب الله ، ثم قال انا ابن البشیر، وانا ابن النذیر، انا ابن النبى ، انا ابن الداعى الى الله باذنه ، و انا ابن السراح المنیر، و انا ابن الذى ارسل رحمة للعالمین و انا من اهل البیت الذین اذهب الله عنهم الرجس و طهرهم تطهیرا و انا من اهل البیت الذین افترض الله عزوجل مودتهم و ولایتهم ، فقال فینا انزل على محمد: قل لا اسالکم علیه اجرا الا المودة فى القربى ))
((اى مردم امروز مردى را از دست داده اید که به تحقیق کسى از اولین و آخرین به (مرتبه ) او نرسیده و از او پیشى نگرفته است ، هم او بود که پیامبر اکرم (ص ) پرچمش را بدست او مى داد، و در هنگام جنگ جبرئیل از طرف راست ، و میکائیل از جانب چپ هم رزم و همیار او بودند، و هرگز از میدان نبردى مراجعت نمى کرد مگر اینکه خدا بدست او پیکار را پیروزمندانه پایان داده بود.
